De Hollandse Waterlinie

Daar sta je dan.
Met je poten in de klei
wanend en wenend.*

De donkere wolken voorspellen niet veel goeds, als wij het kleine griend dat tegen Fort Altena ligt aangeklemd achter ons laten. Bovenop de dijk kijk ik uit over een kleine rietkraag. Een Blauwborst begint voorzichtig aan zijn lied. Ik kan hem niet vinden, mijn vrouw wel en na haar hint zie ik het roestbruin van zijn staartje. Als hij voor de tweede keer zijn lied inzet en hij baltsend opvliegt naar de top van een rietpluim is ook zijn karakteristieke blauwe borstje zichtbaar, dan verdwijnt hij en laat zich niet meer zien of horen. Wij lopen verder richting Uppel. Als wij midden in een polder lopen en er geen enkele plaats is om te schuilen, draai ik mij om en zie dat er verderop uit de dreigende lucht regen over het land vlaagt. Nog geen minuut later heeft een bui ons ingehaald. Een stormparaplu en waterdichte jassen bieden beschutting. Al snel breekt de zon door. In de verte klinkt de roep van een koekoek. Inmiddels beginnen onze magen te knorren. Het is te koud en te nat om zittend op de grond onze botterhammen op te eten, dat doen wij dus al lopend. Verderop slaan wij af en lopen over de waterlinieroute waar ook Fort Altena deel van uitmaakt.

Langs de route staan verspreid oude bunkers die tussen 1939 en 1940 zijn gebouwd als schuilplaats voor de burgers tijdens de tweede wereldoorlog. Aan een van de bunkers hangt een gedicht, (waarvan de eerste regels hierboven zijn geciteerd). Zijn het de soldaten in loopgraven, die huilend van ellende hun kop niet boven het maaiveld uit durven steken, of bedoelt de dichter de betonnen bunkers, die als eeuwige voorposten standhouden tegen de vijand?  

Twee monumentale wipmolens, maken het plaatje compleet; zij maalden lang geleden de polder droog. Tegenwoordig knapt een moderne Bosmanmolen dit karweitje op, al helpt de oude molen zo nu en dan een handje.
Tijdens de laatste meters van onze wandeling, door het oer Hollandse landschap, waarboven de lucht inmiddels is opgeklaard, besef ik dat aan ons een klein stukje van een grote geschiedenis is prijsgegeven.

*Het gedicht van Marcel Vaandrager is terug te lezen op: http://www.werkendam.net/nieuws/2012-09-24-2063-bunkergedicht-langs-liniepad.html