De Ander

Voor Levinas, een filosoof, was de Ander belangrijk, vandaar de hoofdletter. Je zou en dat zijn mijn gedachten, je ik (jezelf) daarmee kleiner en minder belangrijk kunnen maken. Niets is minder waar, want zelfs jij bent de Ander …

Hieronder mijn verhaal.

Op een zonnige, maar frisse morgen trek ik mijn winterjas aan en hang mijn verrekijker om. Ik wandel de polder in en geniet van de roep van de grutto, het plonzen van een eend en de vlucht van een buizerd. Mijn denken zet ik zoveel mogelijk op een zijspoor. De simpele ervaring is nu voor mij het belangrijkste.

Vandaag, begin mei, zijn er al boeren die het gras op hun percelen maaien. Sommigen zelfs vier maal per jaar. Dat is jammer, want daardoor hebben weidevogels minder kans om hun jongen groot te brengen, sommigen wagen ter plekke zelfs geen poging meer en zoeken hun heil elders.

Een schotse hooglander verspert mij de weg. Wat nu? Ik hervind mijn zelfvertrouwen en loop rustig langs hem heen. Dat is altijd goed gegaan dus waarom nu niet. Bij het passeren draait zij haar kop en zeg ik haar gedag. Pfff, dat is gelukt, zie je nu wel, denk ik mijzelf toe.

Op zeker moment kom ik een oudere, voor mij bekende, vrouw tegen. Nu moet ik haar toch eens vragen hoe het met haar man gaat. Ze doet haar verhaal. Het heeft een zekere hardheid. Want mijn plannetje, een relaxte wandeling, wordt lichtelijk verstoord.

Eigenlijk ‘raakt’ zij mij? Het is een spel van vraag en antwoord. Van reacties. We horen elkaar aan en zeggen wat ons bezig houdt. En ondanks dat ik gevoelens heb voor de Ander, vergeet ik mijzelf niet. Ik vertel haar mijn ongemak en geef aan dat ik verder wil lopen. Prima zegt zij, dat is beter voor je. Doe de groeten aan je man roep ik haar na. Zo eindigt het gesprek tussen twee Anderen die moreel geraakt zijn.

Thuis zet ik een bakje koffie en drink het op in de tuin. De zon warmt mijn huid. Ik hoor het gegier van, ze doen hun naam eer aan, enkele gierzwaluwen. De blik van mijn ogen vangen hen even later in de lucht. Ik geniet, want: De simpele ervaring is voor mij het belangrijkste.

 

 

   

 

Uit de krant

Klik op de foto voor een vergroting.

Lekker lezen

Lezen is een van mijn grootste hobby´s. Door de situatie na mijn ongeluk is het wel moeilijker. Het begon in mijn jonge jaren, net zoals bij zovele, met strips. Bij mij waren dat de  Donald Duck en Eppo. Later kwamen de echte stripboeken en Kapitein Rob tevoorschijn. Al was die laatste meer een tekst met plaatjes in plaats van de wolkenstrip – wolkjes waarin de gesproken tekst boven de figuurtjes staat.

Pas nadat ik José leerde kennen, waagde ik mij aan echte literatuur. Maarten ‘t Hart was mijn eerste schrijver die ik leuk vond . Langzaam kwam ik erin. Verhalen in mooi Nederlands en vaak gebaseerd op het echte leven.

Van het een kwam het ander. Op een zeker moment ben ik zelf gaan schrijven. Boeken, teksten voor een krant en dit blog. Het lezen en schrijven ontwikkelt zich. Probeer zelf maar eens wat je denkt in acceptabel Nederlands onder woorden te brengen. Zo kwam ik ook bij filosofen terecht. Momenteel lees ik Simone Weil. Zij brengt, en nu in mijn eigen woorden en gedachten, o.a. de hypothese onder de aandacht.

Om die te testen zou je hem kunnen vergelijken met een zintuigelijke waarneming in de natuur. De natuur zoals je hem waarneemt zou je als geordend kunnen zien, maar is dat zo? Heeft die ordening niet als basis het menselijk denken. De veronderstelde ordening, dus hoe de natuur is ingericht en werkt, is onderhevig aan toeval. De oorzaak kan een vlindervleugelslag zijn … Zoek maar eens op.

Ik test mijn eigen gedachten aan dergelijke boeken. Hartstikke leuk. Maar moeilijk. Daarom is het ook fijn om makkelijke teksten te lezen. Hap snap teksten, die lezen als een trein. Toch zijn die, in mijn geval, ook wel eens lastig. Wie was Piet ook alweer? Tegen wie sprak hij en waarover ook alweer? Terug slaan en opzoeken is dan mijn credo. Van lekker ontspannen lezen is dan bijna geen sprake.           

Dichtvormen

 Frans pantoum

Hij hoort haar naar boven komen.
Het ruisen van de zijden jurk,
op de treden van de oude trap.
Zijn kamerdeur piept en kraakt.

Het ruisen van de zijden jurk,
waaraan restjes van dor blad.
Zijn kamerdeur piept en kraakt.
Hij wacht gespannen wat komen gaat.

Waaraan restjes van dor blad ...
Dat boeide hem van top tot teen
Hij wacht gespannen wat komen gaat.
Naar boven moest hij, naar bed.

Moeders nachtzoen, kort en snel
boeide hem van top tot teen.
Maar … O, zo pijnlijk, dat moment.
Kon je maar langer blijven, lieve ma.

Peren en heren

Zie hem staan de peer.
Op een zuil, daarnaast
een heer.

Gewichtig. Op zijn buik
een papier. In zijn mond
een sigaar.

Bij hem staan twee heren,
met net zoals de peren
bolle afgezakte buiken.

Zij kijken op naar de
peer en denken: O,
wanneer …

Wanneer sta ik daar een keer.

 

 Mijn thuis

Hij is in het vlakke land.
Veel gras, weinig bloemen.
Ochtendmist remt het zicht,
deelt koeien dwars doormidden.

Hij meandert in gedachten
over dijken en door dalen.
De buizerd jaagt, de wulp roept.
Soms stoppen, kijken en luisteren.

Hij rust als hij moe is
uit de wind, in de zon.
Drinkt wat thee, eet een boterham
en geniet van elk moment.

Hij vangt het leven. Het zijne en die van
de pulli - jong gruttoleven in de weide.
Thuis vallen denken en voelen samen.   

 

 

 

Voorjaar

Op een zonnige, maar frisse, maandagmorgen app ik met Piet. Hij houdt net als ik van vogels. Alleen hij loert niet door een verrekijker of telescoop, maar door een filmcamera. Hij kan goed filmen en valt soms in de prijzen. Om half tien pikt hij mij op. Ik vraag hem even binnen, want ik ben bezig om een soepje voor de avond te bereiden. ‘Ik ruik het’, zegt hij lachend.

We lopen door het Mallebos en staan stil bij een boomklever. Zitten is makkelijker, dus schuiven wij op onze veldstoeltjes. Voor mij is het de eerste keer dat ik die buiten gebruik na mijn ongeluk. Het lukt! Ook het opstaan als we verder gaan.

De leukste waarnemingen zijn misschien wel de twee reeën, hinden -wijfjes- die ons van dichtbij aangapen en de nestlocatie van een paartje staartmezen die speels door de struiken baltsen.                                                                               

Een banaan en thee stilt mijn honger en dorst. Heerlijk zo’n ouderwetse vogelochtend.

In de middag tuur ik in mijn eentje door de telescoop de polder in. Ook weer voor het eerst sinds zes maanden. Hoera, ik kan het nog. Behalve kieviten, tureluurs en ander moois, observeer ik een paartje grutto’s. Op zeker moment ben ik getuige van een copulatie, een vrijage. Altijd bijzonder om waar te nemen. Niet veel later maakt het wijfje, trappelend, draaiend en schuivend een nestkuiltje en dat pal achter mijn huis. Dit voorjaar zit ik gebeiteld met de grutto’s en ander moois.    

Vogelen en filosoferen

Beide begrippen uit de titel vind ik leuk. Af en toe voeg ik ze samen in een blog. Lees rustig verder, want ik probeer het niet als een studie te laten overkomen.

Zo rond mijn twintigste vond ik het leuk om vogels te observeren. De basis was al eerder gelegd door mijn opa en vader. Zij namen mij mee de natuur in en wezen mij op het fluiten en vliegen. Het is dus de vraag of mijn liefde voor de gevleugelde diertjes aangeboren, of mede door hen bepaald is. Wat maakt mij het eigenlijk uit. Ik geniet ervan. Maar toch …

Vogelen en genieten is dus een reactie op mijn enthousiasme. Ik hoef hier in principe niet over na te denken. De wereld is voor mij geordend door wat mij raakt en mijn reacties daarop. Die stimulansen kunnen aangeboren of onder invloed van anderen aanwezig zijn.

Ik wordt gebeld door een vriend. ´Er zit een bijzondere vogel, een scharrelaar, in de buurt. Ga je mee?´ ‘Prima’, zeg ik. En we spreken af dat ik hem oppik. Opgewonden rijden we door de stad. De stoplichten onderweg staan vaak op rood. Onnodig wachten vertraagt de boel. Bij een laatste licht is er in geen velden of wegen verkeer te zien. Ongeduldig rijd ik in een reflex door rood.

Als we een plekje op de grasdijk hebben gevonden, observeren en fotograferen we de vogel samen met andere vogelaars. Op zeker moment komt er een liefhebber aan. Hij ziet de vogel, flikt het om op hem af te lopen en hem op de gevoelige plaat vast te leggen. Het commentaar daarop is niet van de lucht. De scharrelaar kan immers opvliegen. Wat hij dan ook doet! Er ontstaat een woordentwist die wel eens op een handgemeen zou kunnen uitlopen.

We kijken elkaar aan, glimlachen en trekken ons plan. Op naar huis met een scharrelaar en reacties daarop rijker.

Kijk voor de scharrelaar op: Scharrelaars - Wikipedia      

  

Intuïtie, denken en de ijsvogel

De situatie die aan woorden voorafgaat, heeft geen naam. Het weer bijvoorbeeld heeft op zichzelf geen enkele waarde. Wij ervaren het weer intuïtief en met ons denken noemen wij het bijvoorbeeld mooi, of lelijk. De betekenis is persoonlijk. Vaak is het intuïtief ervaren, het bewust zijn van iets,  zuiverder dan het bedachte belang.

Hoe zuiverder het bewustzijn hoe dichter de ervaringswaarde, van bijvoorbeeld een waarneming, bij je ware aard ligt. En moeten wij dat altijd onder woorden brengen? Je kan iets ook alleen ervaren, zonder woorden of denken. Ik zag vanochtend iets. Wat ik toch zonder denken betekenis wil geven, delen.

Op het pad, waarop ik loop, vliegt over een sloot een ijsvogel. Hij gaat zitten op een tak. Ik ‘vang’ hem met mijn verrekijker. Dan duikt hij in de sloot en ben ik hem even kwijt. Hij vliegt op. In zijn bek hangt een visje. Dan verdwijnt hij uit beeld en ben ik hem kwijt. De lezer mag zelf, intuïtief of bedacht, raden wat mijn gevoelens waren.

Simone Weil zei: We moeten onze intuïtie gebruiken. De intelligentie heeft een sociaal en praktisch doel, maar ze stelt ons niet in staat af te dalen tot onze diepste natuur. (Diepste natuur is wie we werkelijk zijn – onze aard).

Dit stukje is geschreven na het lezen van Nisargadatta Maharaj en Simone Weil en mijn eigen begrip en intuïtie daarvan.