Een driftig mannetje

Driftig doet de winterkoning een uitval naar het dak van de terreinwagen. Omdat ik er net daarvoor een ander exemplaar zag rondscharrellen en omdat het voorjaar is, dacht ik aan balts of zelfs een mogelijke liefdesdans. Dat laatste is een krent in de pap voor elke vogelaar, al voel ik mij in dat geval ook een beetje een voyeur. Het blijken twee mannetjes te zijn, verwikkeld in een doldriest territoriumgevecht.

Ik sluip nader, totdat ik ze vlak voor mijn voeten heb. Het lijkt een gevecht op leven en dood. En dan ineens ontwart de kluwen zich en vliegt een van hen achternagezeten door de ander, zigzaggend het riet in. Dan keert de rust terug: de overwinnaar neemt zijn zangpost in en ‘kraait’ vol bravoure victorie. 

Het is leuk om te weten hoe de winterkoning aan zijn naam komt. Maar weinig vogels zingen ook in de wintermaanden zo vaak en luidruchtig als de winterkoning, vandaar. Het beestje heeft ook een bijnaam. In de streek waar ik vandaan kom wordt hij steevast, zeker door de oude garde, Klein Jantje genoemd. Leuk, niet?

Het voorjaar is voor een natuurliefhebber een fascinerende periode. Zodra het speenkruid en klein hoefblad felgeel hun bloeiwijze tonen en de eerste zomervogels hun gezang laten horen, wordt het spannend voor de vogelaar. Zo genoot ik onlangs van een wandeling door een bosperceel. De laatste maanden van de winter scharrelden daar op een stukje kaalslag twee grote gele kwikstaarten rond. Zouden ze er nog zijn? En terwijl ik rond speurde, keek ik terloops naar de lucht. Een zwarte kraai vloog door de nog kale beukentoppen. Hij leek achternagezeten door een buizerd. De diep gevorkte staart wees echter op een rode wouw. Als dat geen krentje is!

Nog even terug naar de winterkoning. Hij laat vanaf zijn zangpost duidelijk aan soortgenoten horen en zien: dit is mijn territorium. Blijf weg! Sommige soorten kunnen als goede buren in hetzelfde territorium leven. Winterkoningen, roodborsten en heggemussen kunnen het vaak niet goed met elkaar vinden.

De roodborst, een nieuwsgierig en alert vogeltje. Foto: Peter Ganzeboom

Trouwens, laatst zag ik een roodborst met nestmateriaal in zijn bekje. Stoïcijns deed ik net of ik hem niet zag. Dolgraag wilde ik weten waar hij zijn nest ging bouwen. Het gaat mij in zo’n geval niet om het vinden van het nest, maar om het gedrag van de oudervogels er omheen. Waar bouwen zij hun nest. Welk materiaal gebruiken zij daarvoor. En wat voeren zij in een later stadium aan hun jongen. 

Het vogeltje was niet van gisteren en hield mij nauwlettend in de gaten. Ik kreeg de indruk dat mijn aanwezigheid hem in zijn bezigheden stoorde en ben snel weggegaan. Want daar gaat het om: zoveel mogelijke genieten en zo min mogelijk verstoren.